Agile to nie metodyka

Pierwsza rzecz, która jest bardzo ważna, gdy mówimy o zwinności to fakt, że Agile nie jest określeniem jednej konkretnej metodyki, podejścia, ram działania. Jest to określenie na wiele różnych metod, które łączy podobne nastawienie. Stąd też często mówimy o nastawieniu (z ang. mindset).

Jak zdefiniować Agile Mindset?

Tak, jak nie istnieje tylko jedna metoda Agile, tak nie istnieje jedno wspólne określenie, czym jest Agile Mindset, co do którego wszyscy by się zgodzili. Poszukując charakterystyki nastawienia zwinnego możemy zajrzeć do poniższych

• Manifest Agile i pryncypia – zdefiniowane zostały w 2001r. i do dzisiaj stanowią punkt wyjścia wszystkich zwinnych podejść
• Filary Scrum oraz wartości Scrum – zdefiniowane w Przewodniku po Scrum (Scrum Guide) przez Jeffa Sutherlanda i Kena Schwabera
• Heart of Agile  – zestaw czterech nakazów zwinności zdefiniowanych przez Alistaira Cockburna
• Pryncypia występujące w metodykach takich jak AgilePM, SAFe, Disciplined Agile.

Agile Mindset

Bez względu na występujące różnice jesteśmy w stanie wyodrębnić wspólne elementy występujące w wielu różnych metodach. Są to:

• Współpraca (współdziałanie, współtworzenie) – podstawą efektywnego działania jest współpraca (z ang. collaboration) zespołu w celu osiągnięcia wspólnego celu.
• Refleksja, uczenie się na błędach – przyjmujemy, że nasze działanie nie jest idealne i zawsze możemy coś poprawić. Oznacza to w szczególności bycie gotowym na porażkę i w konsekwencji wyciągniecie z tego wniosków i poprawienie sposobu działania w przyszłości.
• Koncentracja na wartości – w swojej pracy powinniśmy skupiać się na tym, by to, co tworzymy dostarczało jak największą wartość odbiorcy (np. klientowi wewnętrznemu lub zewnętrznemu).
• Transparentność – nie ukrywam naszej pracy i jej rezultatów. Wręcz planujemy prace tak, aby każdy, kto chciałby się zapoznać z efektami miał taką możliwość. Skoro praca i jej efekty są dobrze widoczne, to znika potrzeba szczegółowego raportowania.
• Dostarczanie przyrostowe i iteracyjne – praca odbywa się w cyklach (iteracje), w ramach których dostarczamy na koniec zakończoną i w miarę kompletną część, z którą można się zapoznać.
• Gotowość do zmiany – istnieje wiele powodów, dla których zachodzą zmiany. Mogą one wynikać ze zmieniających się warunków zewnętrznych, zmieniających się oczekiwań co do tego, co chcemy osiągnąć oraz z doświadczeń wynikających z poprzednio dostarczonych przyrostów – dotyczących zarówno sposobu pracy jak i tego, co dostarczamy.

Daily Scrum, daily stand-up, codzienna zbiórka

Czym jest daily

W tytule artykułu specjalnie podałem kilka nazw funkcjonujących wśród praktyków Agile. Daily Scrum jest związane ze Scrum i opisane jest w Scrum Guide. Nazwa daily stand-up z kolei pochodzi z lat 90. oraz  metody XP (Extreme Programming). Jest często wykorzystywana, ponieważ ma w sobie zawarte dwie charakterystyczne cechy tego spotkania: odbywa się ono codziennie oraz zwykle realizujemy je na stojąco. Z kolei codzienna zbiórka to nazwa, która pojawiła się w polskim tłumaczeniu metodyki AgilePM®.

W tym krótkim artykule nie będę ograniczał się do podstawowych zasad określonych w ScrumGuide.

Dlaczego codziennie

W metodykach zwinnych bardzo istotne jest to, aby planować i przeplanowywać w takim horyzoncie czasu, który jest właściwy. Dzień jest dostatecznie krótkim horyzontem czasu, aby móc łatwo i bez skomplikowanych narzędzi (np. wykresy Gantta, diagramy sieciowe) określić, co będziemy robić. Podstawową podejść zwinnych jest to, aby reagować wcześnie (a więc często) na to, co się dzieje. Dzień jest takim naturalnym czasem, na tyle długim, że zdąży się coś wydarzyć i będzie na co reagować.

Dlaczego stojąc

Przede wszystkim koncentracja. Jeśli chcemy, aby spotkanie było efektywne, to wszyscy w zespole musimy się skupić na omawianych kwestiach. Dobrze przeprowadzone spotkanie Daily prawdopodobnie spowoduje, że unikniemy konieczności przeprowadzania innych spotkań w ciągu dnia, które byśmy musieli przeprowadzić, by efektywnie podążać do osiągnięcia celu Sprintu/Timeboksa.

Dlaczego ograniczony czas (timebox)

15 minut jest czasem, który określają niemal wszystkie metodyki. Nie oznacza to jednak, że musi to być zawsze 15 minut. Ten kwadrans jest wybrany dlatego, że najczęściej, w typowym zespole zwinnym tyle czasu zajmuje codzienne spotkanie. Jednak jeśli uda nam się omówić i zaplanować/przeplanować prace szybciej, to dobrze. Jednak jeśli nasze spotkanie znacząco przekracza codziennie 15 minut, to należy się zastanowić, co jest nie tak.

Transparentność, inspekcja, adaptacja

Wartość spotkania daily możemy zrozumieć analizując je w kontekście filarów Scrum. Transparencja jest w pewien sposób w tle tego spotkania – jest oczywista. Bez niej trudno mówić o inspekcji – czyli zastanawianie się nad tym, na ile zmierzamy w kierunku celu oraz czy jesteśmy go w stanie osiągnąć w czasie byłoby bardzo trudne lub niemożliwe. Musielibyśmy wymyślić inny mechanizm, który umożliwiłby nam zbadanie tego, czy „jesteśmy na ścieżce”. Natychmiastową reakcją na zdanie sobie sprawy, że „nie wszystko jest OK” jest  adaptacja. Bez względu na faktyczny powód, dla którego widzimy odstępstwa. Jak tylko zdamy sobie z tego sprawę powinniśmy zmienić jakoś nasze plany (plany zespołu).

Cel zespołu jako całość

Kolejną rzeczą, o której trzeba pamiętać, to że codzienne spotkanie nie służy wykazaniu, że „ja zrobiłem swoje”, tylko zweryfikowanie, czy zespół jako całość (po złożeniu prac wszystkich członków zespołu) może osiągnąć cel, który sobie postawił.

Sukces jako miernik

Na koniec warto pamiętać, że Daily – jak każdy element pracy zwinnej – nie powinien być realizowany dlatego, że tak mówią metodyki i standardy, tylko dlatego, że ma wypełnić pewną funkcję. Nawet jeśli będziemy robić wszystko po kolei tak, jak to jest „napisane w książkach” a spotkanie nie będzie spełniało swojego przeznaczenia, to nie będziemy ani trochę bardziej Agile. Liczy się efekt.